Constipatie

Constipatie, moeilijke stoelgang of verstopping van de darmen is een probleem dat iedereen wel eens doormaakt. Constipatie treedt vaker op bij ouderen en bij vrouwen.

Bij constipatie kan men maar moeilijk stoelgang maken en moet men vaak persen of heeft men het gevoel dat men geen volledige stoelgang kan maken.

Constipatie is een symptoom, geen ziekte op zichzelf. Verschillende oorzaken kunnen aan de basis liggen van constipatie.

Obstipatie betekent dat er geen stoelgang kan gemaakt worden.

Oorzaken van constipatie

Constipatie is een symptoom, geen op zichzelf staande ziekte en kan verschillende oorzaken hebben. Men onderscheidt 2 types: obstructieve constipatie en constipatie door hypomotiliteit (te lage beweeglijkheid van de darm).

Er zijn zeer veel oorzaken die kunnen leiden tot constipatie. De belangrijkste zijn:

• Primaire of functionele constipatie
  Indien symptomen langer dan 6 maanden duren en niet het gevolg zijn van een aanwijsbare oorzaak of onderliggende ziekte spreekt men van primaire constipatie. Deze vorm gaat niet gepaard met buikpijn en is de meest voorkomende vorm van constipatie.
• Dieet
  Laag vezelgehalte, weinig vocht inname of diëten
• Metabool of hormonaal
  Een stofwisselingsstoornis, zoals hypercalcemie, mucoviscidose of hormoonziektes, zoals hypothyroidie of diabetes mellitus.
• Musculair
  spierziektes kunnen een verminderde motiliteit geven van het colon
• Structurele en functionele afwijkingen
  Oa. de ziekte van Parkinson, colonkanker, anale fissuren, proctitis en een aantal neurologische aandoeningen (ziektes van het zenuwstelsel).
• Medicatie
  Veel medicijnen hebben constipatie als bijwerking, oa: opiaten, diuretica, antidepressiva, antihistaminica, antispasmodica...
• Psychologisch
  Het bewust ophouden van de stoelgang (om pijn te vermijden, bepaalde fobieën,...) is een vaak voorkomend probleem.

Symptomen

Constipatie kan gepaard gaan met opgeblazen buik en buikpijn, maar ook met hoofdpijn en moeheid.

Diagnose

De beschrijving van de patiënt is meestal voldoende om het symptoom constipatie te onderkennen. Indien nodig zal de arts bijkomende onderzoeken (laten) doen, zoals buikpalpatie (doorheen de buikwand de organen betasten), een rectaal toucher, colonoscopie en radiografieën (met contraststof).

Behandeling

De behandeling van constipatie hangt uiteraard af van de oorzaak, maar meestal zal het dieet aangepast worden: veel vezels en vocht.

Indien nodig kunnen ook laxativa worden toegediend. Melk en magnesium zijn goedkope middelen, maar er bestaan ook krachtigere medicijnen. Ook medicijnen met een invloed op de darmmotiliteit kunnen nuttig zijn.

In ernstige gevallen kunnen enema's (darmspoelingen) overwogen worden, maar die zijn enkel nuttig indien de verstopping zich in het laatste deel van de darm bevindt. Andere technieken berusten op het manueel verwijderen van de verharde stoelgang.

Complicaties

Constipatie en het persen dat er een gevolg van is kan leiden tot aambeien, anaalkloven, rectum prolaps en fecale impactie (het ernstig verharden van de stoelgang). Ernstige gevallen vertonen tekenen van darmobstructie: braken, ernstige buikpijn en encopresis ('paradoxale' diarree: enkel zeer zachte stoelgang kan voorbij de geïmpacteerde massa stoelgang met onvrijwillige bevuiling van het ondergoed).

Preventie

Constipatie is makkelijker te voorkomen dan te genezen. Men kan de kans op de ontwikkeling van constipatie verminderen door een gebalanceerd te dieet, met voldoende vezels en vocht, te nemen. Ook fysieke activiteit en sport hebben een positieve invloed op het voorkómen van constipatie.