Spataders in de slokdarm - Varices

Slokdarmspataders of varices zijn uitgezette bloedvaten onder de slokdarmwand. Ze ontstaan door een verhoogde bloeddruk in de poortader (vena porta): het bloedvat dat het bloed van de organen naar de lever voert. Slokdarmvariceszijn een teken van een onderliggend probleem.

Oorzaken

De meest voorkomende oorzaak van spataders in de slokdarm is levercirrose: een aandoening waarbij gezond leverweefsel wordt vervangen door bindweefsel of littekenweefsel. De meest voorkomende oorzaken van levercirrose zijn langdurig drankmisbruik, leververvetting, hepatitis en ontstekingen van de galblaas en -wegen. Ook hemochromatose of ijzerstapelingsziekte kan cirrose veroorzaken.

Andere oorzaken van spataders in de slokdarm, zoals vernauwing in een bloedvat of andere hart- en vaatziekten, zijn zeldzaam .

Symptomen

De spataders geven normaal weinig tot geen klachten. Het gevaar schuilt echter in een bloeding van een (grote) slokdarmspatader. Dit kan zich uiten door braken van helderrood bloed, maar ook door een zwarte stoelgang. Dit fenomeen wordt melena genoemd, is een gevolg van bloed dat verteerd wordt door de spijsvertering en wijst dus op een bloeding in het bovenste deel van het maagdarmstelsel.

Een bloedende slokdarmspatader kan levensbedreigend zijn.

De onderliggende aandoening kan ook andere klachten veroorzaken, zoals vochtophoping in de buik (ascites), opgezette aders in de buikwand en een vergrootte milt.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld via gastroscopie: met een endoscoop (een flexibele buis met een camera aan het uiteinde) die langs de mond via de slokdarm naar de maag wordt ingebracht. Op het beeld kan de arts duidelijk de afwijkende slokdarmspataders vaststellen.

Behandeling

Indien mogelijk moet de onderliggende ziekte behandeld worden.

In het geval van een bloedende spatader zal vaak inbrengen van vocht via een infuus of zelfs een bloedtransfusie nodig zijn.

Omwille van het risico dat bloed in de luchtpijp komt, kan een buisje in de luchtpijp worden geplaatst.

Met intraveneuze (rechtstreeks in de ader, via het infuus) medicijnen zal men trachten de druk in de poortader te verlagen en stolsels in het bloed op te lossen.

Endoscopisch kan men trachten de bloeding te stoppen door er bloedvatvernauwende medicatie in te spuiten of door de spatader af te binden. Een andere optie om de bloeding te stelpen is het opblazen van een ballonnetje in de slokdarm, dat tegen de bloedende spatader drukt.

Na het oplossen van de acute symptomen zal men het risico op lange termijn proberen in te perken door de bloeddruk in de poortader te verlagen. Dit kan met medicijnen maar ook via operatief ingrijpen.