Galstenen

Galstenen zijn harde massa's die vaak in de galblaas gevonden worden. Meestal bestaan ze uit samengeklonterde cholesterolmoleculen.

Het hebben van galstenen noemt men ook cholelithiasis ("galsteenziekte").

Galstenen komen zeer vaak voor, vooral bij ouderen: ongeveer 1 op 3 mensen hebben galstenen.

Galstenen komen in sommige families vaak voor, wat een erfelijke voorbeschiktheid doet vermoeden. Ook andere factoren bevorderen de ontwikkeling van galstenen:

• geslacht: vrouwen hebben 3 maal meer kans op galstenen
• overgewicht
• streng dieet - snel gewichtsverlies
• zwangerschap
• hoge cholesterol
• diabetes
• ziekte van Crohn

Symptomen

Galstenen veroorzaken in de meeste gevallen geen symptomen. In 8 op 10 gevallen blijven ze gewoon in de galblaas zitten. Soms zakt een steen af naar de galgang om daar vast te blijven zitten. Dit veroorzaakt een obstructie van de galgang en galkolieken: erge pijnklachten ter hoogte van de galblaas met mogelijks uitstralingen naar de rug of rechterschouder. De galkolieken treden voornamelijk op tijdens de maaltijd als de galblaas samentrekt en de druk in galblaas en galgang verhoogt.

Door de blokkering van de galgang kan ook de vetvertering gestoord zijn met een verkleuring van de stoelgang tot gevolg. De stoelgang wordt bleek door de aanwezige onverteerde vetten.

Geelzucht of icterus kan optreden als de galkleurstoffen die niet meer naar de darm afvloeien in de bloedbaan terechtkomen.

Galstenen kunnen aanleiding geven tot galblaasontsteking (cholecystitis) en acute galweginfectie.

Diagnose

De diagnose is vrij eenvoudig te stellen aan de hand van de klinische symptomen en het verhaal van de patiënt.

Echografisch onderzoek brengt de galstenen in beeld.

Behandeling

De behandeling van galstenen is niet nodig indien ze geen symptomen veroorzaken.

Als er galkolieken optreden moeten de galstenen verwijderd worden. Dit kan op verschillende manieren gebeuren:

• Verwijderen van de galblaas
  De galblaas is geen levensnoodzakelijk orgaan en kan dus zonder problemen verwijderd worden. Dit kan via een sleutelgatoperatie (laparoscopie), waarbij via kleine insneden in de buikwand dunne chirurgische instrumenten in de buik kunnen gebracht worden. In sommige gevallen moet men toch de buik volledig openmaken om de galblaas te kunnen verwijderen.
• Endoscopie
  Kleine galstenen in de galgang kunnen ook endoscopisch verwijderd worden. Bij deze procedure wordt een dunne, flexibele buis via de mond, slokdarm, maag en darm tot in de galgang gebracht. De kleine stenen kunnen met een grijper vastgepakt worden en uit de galgang getrokken worden.
• Medicijnen
  In sommige gevallen is chirurgie geen optie en kunnen medicijnen de galstenen oplossen. Dit is echter een langdurige behandeling die niet voor alle galstenen effectief is.